Ô nhiễm môi trường không khí ở TP.HCM 2025: Thực trạng, nguyên nhân & giải pháp

TP.HCM – đầu tàu kinh tế, đô thị năng động bậc nhất cả nước đang phải đối mặt với thực trạng ô nhiễm đáng buồn: Thuộc top đầu các thành phố ô nhiễm không khí nhất thế giới, với xếp hạng cao nhất là TOP 4 (AQI =194) vào ngày 14/01/2025.

Không chỉ dừng lại ở thực trạng ô nhiễm, trong bài viết này, OSAKAR sẽ giúp bạn biết thêm:

• Những nơi ô nhiễm nhất ở TP.HCM: Vòng xoay Mỹ Thủy (quận 2 cũ), ngoài ra còn có: Nút giao Huỳnh Tấn Phát – Nguyễn Văn Linh; khu vực Gò Vấp, An Sương, Bình Phước.
• Nguyên nhân ô nhiễm tại TP. HCM: Dân số đông, giao thông, công nghiệp, xây dựng, tập kết & đốt rác tự phát, thời tiết tự nhiên,…
• Các giải pháp hạn chế ô nhiễm môi trường không khí ở TP.HCM: Chính sách mới nhất hiện nay & những việc bạn có thể chủ động thực hiện.

Cùng bắt đầu nhé!

Thực trạng ô nhiễm môi trường không khí ở TP.HCM hiện nay | Những nơi ô nhiễm nhất ở TP.HCM

TP.HCM những năm gần đây cũng đã dần quen thuộc với “bầu trời mờ xám” do bụi mịn mỗi sáng đi học, đi làm làm. Đây là dấu hiệu báo động cho thấy tình trạng môi trường không khí tại Sài Gòn đang ở mức báo động, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho sức khỏe người dân.

Theo dữ liệu từ các trạm quan trắc và phân tích chuyên sâu năm 2025, TP.HCM nằm trong đầu thành phố ô nhiễm không khí nhất thế giới, với chỉ số AQI đạt đỉnh 194 (top 4 ô nhiễm) vào ngày 14/01/2025 – tương ứng mức “Không lành mạnh”, tiệm cận mức “Rất không lành mạnh” (201 – 300) chỉ vài đơn vị, buộc người dân phải hạn chế ra ngoài. [1]

Tính đến sáng ngày 09/10/2025, nồng độ bụi mịn PM2.5 tại TP.HCM theo IQAir là 35 µg/m³, cao gấp 7 lần ngưỡng khuyến nghị của WHO (5 µg/m³). Điều này cho thấy, chất lượng không khí của thành phố mang tên Bác đang ở tình trạng báo động tới sức khỏe – đặc biệt là nhóm nhạy cảm như trẻ em, người cao tuổi và người có bệnh nền.

Theo một thống kê khác của các cơ sở y tế, trung bình có tới khoảng 1.300 người/năm tại TP.HCM tử vong chủ yếu vì 3 bệnh chính gồm: Ung thư phổi, tim-phổi và IHD (bệnh tim thiếu máu cục bộ) liên quan đến tiếp xúc các chất ô nhiễm như PM2.5, SO2 và NO2,… [2]

Theo số liệu quan trắc của Sở Tài nguyên & Môi trường TP.HCM 2019, vòng xoay Mỹ Thủy (quận 2 cũ) là khu vực ô nhiễm không khí nghiêm trọng nhất thành phố. Tại đây, 99% mẫu bụi lơ lửng và 100% mẫu tiếng ồn vượt quy chuẩn cho phép. Ngoài ra, trong 30 điểm được đo trên toàn TP.HCM, còn có nút giao Huỳnh Tấn Phát – Nguyễn Văn Linh; khu vực Gò Vấp, An Sương, Bình Phước là những vị trí “đội sổ” về ô nhiễm không khí của thành phố mang tên Bác khi nồng độ các chất ô nhiễm luôn cao vượt quá quy chuẩn. [3]

Nguyên nhân ô nhiễm không khí ở TP.HCM

Để hiểu rõ hơn tại sao TP.HCM lại có thực trạng ô nhiễm không khí như vậy, dưới đây là 6 nguyên nhân chính:

• Dân số đông, mật độ đô thị cao: Với hơn 14 triệu dân, TP.HCM là đô thị có mật độ dân cư và hoạt động kinh tế cao nhất cả nước. Mỗi ngày, hàng triệu hộ gia đình, cửa hàng: đun nấu bằng gas/than; xây sửa nhà cửa; hút thuốc lá; đốt vàng mã;… tạo ra lượng bụi và phát thải khí độc vượt xa khả năng tự làm sạch của môi trường không khí của Thành phố. 
• Giao thông: Sau sáp nhập, thành phố hiện có hơn gần 11,3 triệu xe máy và 1,4 triệu ôtô – trong đó hầu hết là phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch. Cơ chế hoạt động của xe chạy xăng dầu là đốt cháy nhiên liệu để vận hành, nên sẽ phát thải những loại khí gây ô nhiễm như: CO, CO2, Hydrocarbon chưa cháy hết, NOx, muội than, bụi,… bên cạnh đó là gây bụi đường cuốn lên khi di chuyển nhanh. 
• Hoạt động công nghiệp: Bên cạnh giao thông, các khu công nghiệp và cơ sở sản xuất cũng là nguồn phát thải gây ô nhiễm thường xuyên tại TP. HCM với hàng loạt chất thải như: CO₂, SO₂ và các hợp chất hữu cơ bay hơi (VOCs), Benzen, Formaldehyde,… được sản sinh ra từ đốt cháy nhiên liệu hoặc sử dụng hóa chất trong sản xuất. Nhiều cơ sở sản xuất nhỏ chưa được trang bị hệ thống xử lý khí thải đạt chuẩn, thậm chí xả thải trực tiếp không xử lý ra môi trường khiến ô nhiễm càng phức tạp và khó kiểm soát.
• Hoạt động xây dựng: Một nguồn gây ô nhiễm không khí đáng kể khác là đến từ các dự án công trình xây dựng, đặc biệt là khâu: phá dỡ, trộn bê tông, đào móng, vận chuyển đất cát,… gây phát thải lượng bụi lớn ra môi trường. Hơn nữa, các công trình thường mất thời gian từ vài tháng đến vài năm, thậm chí hàng chục năm để hoàn thành nên sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến các cư dân sinh sống xung quanh.
• Tập kết & đốt rác tự phát: Đây là “vấn nạn” tập trung tại khu vực ngoại thành như huyện cũ Hóc Môn, Bình Chánh. Việc tập kết và đốt rác tự phát sẽ là nguồn thải khí: CH4 (metan), CO₂, CO, NOx, SOx, HCl, axit flohiđric, kim loại nặng (như thủy ngân, chì, cadmium,…), dioxin,… cùng với bụi mịn, tro bay. Phơi nhiễm các chất này sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây bệnh nguy hiểm đối với hệ hô hấp, tim mạch – thậm chí là ung thư.
• Hiện tượng tự nhiên: Khu vực trung tâm mùa khô (từ tháng 11 đến tháng 3) thường xuất hiện hiện tượng nghịch nhiệt (thermal inversion) – lớp không khí ấm phía trên ngăn cản khối khí lạnh chứa chất ô nhiễm thoát lên cao. Điều này khiến khói bụi tích tụ và tạo ra  hiện tượng “sương mù quang hóa” trên các tuyến đường lớn trong thời điểm trên.

3. Ảnh hưởng của ô nhiễm môi trường không khí ở TP.HCM

Ô nhiễm không khí không chỉ khiến bầu trời TP.HCM mờ đục, nó đang bào mòn sức khỏe & kinh tế của người dân. Với con số thống kê 1.300 người tử vong/năm và ước tính trên 3.000 tỷ đồng/năm thiệt hại do ô nhiễm không khí, đây là con số gây giật mình và đáng báo động về tình trạng môi trường của “đầu tàu kinh tế cả nước”:

3.1. Ảnh hưởng ô nhiễm không khí TP.HCM đến sức khỏe cộng đồng

Như đã đề cập ở trên, có tới 1.300 người/năm tại TP.HCM tử vong do các bệnh liên quan đến tiếp xúc các chất ô nhiễm như PM2.5, SO2 và NO2,… tử vong mỗi năm tại TP.HCM do các bệnh liên quan đến ô nhiễm không khí, một con số đáng báo động cho địa phương có dân số lớn nhất cả nước. 

Ô nhiễm không khí là tác nhân gây ra hàng loạt chứng bệnh liên quan đến:  hô hấp (nhiễm trùng đường hô hấp, viêm phế quản, viêm phổi,…); tim mạch; thần kinh và thậm chí là ung thư. Chi tiết về các tác động của các chất ô nhiễm với sức khỏe, OSAKAR mời bạn xem chi tiết trong bài: Top 12 các chất gây ô nhiễm môi trường không khí nguy hại nhất.

3.2. Ảnh hưởng ô nhiễm không khí đến kinh tế – xã hội TP. HCM

Ô nhiễm không khí không chỉ làm hại sức khỏe, mà còn bào mòn nền kinh tế của thành phố một cách âm thầm. Theo ước tính thiệt hại kinh tế do ô nhiễm không khí tại TP.HCM ước tính hơn 3.000 tỷ đồng [4] mỗi năm, bao gồm:

• Chi phí y tế: Để điều trị bệnh hô hấp, tim mạch, ung thư do ô nhiễm gây ra.
• Mất năng suất lao động: Người dân phải nghỉ làm vì bệnh, hiệu suất làm việc giảm sút do mệt mỏi, khó thở, đau đầu.
• Giảm sức hấp dẫn du lịch và chất lượng sống đô thị: Khói bụi và sương mù quang hóa khiến TP.HCM mất dần hình ảnh của một thành phố đáng sống, ảnh hưởng trực tiếp đến du lịch và đầu tư.
• Chi phí xử lý ô nhiễm: : Chính quyền phải chi ngân sách lớn để giám sát, thu gom và xử lý bụi, khí thải để giảm thiểu mức độ ô nhiễm thành phố.

4. Giải pháp ô nhiễm không khí ở TPHCM hiện nay

4.1. Giải pháp hạn chế ô nhiễm không khí từ chính quyền

Trước tình hình ô nhiễm không khí phức tạp, chính quyền TP. HCM đã đưa ra hàng loạt đề xuất/chính sách nhằm kiểm soát phát thải ô nhiễm trong cộng đồng như:

• Trồng 10 triệu cây xanh giai đoạn 2020 – 2025: TP.HCM đang triển khai kế hoạch trồng 10 triệu cây xanh giai đoạn 2021–2025. Mục tiêu của chương trình là nâng cao tỷ lệ cây xanh trên mỗi người dân, tạo cảnh quan, bóng mát, điều hòa khí hậu và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Cụ thể, số cây trồng mới/cải tạo được đặt mục tiêu trong giai đoạn này là khoảng 8,34 triệu cây xanh đô thị và khoảng 1,66 triệu cây rừng [5].
• Phát triển giao thông công cộng: Theo báo cáo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM, hoạt động giao thông của thành phố là tác nhân gây ô nhiễm không khí hàng đầu [6]. Do đó, việc đầu tư đẩy mạnh hệ thống phương tiện công cộng là “chìa khóa” để  làm không khí Sài Gòn trở nên trong lành hơn. Thành phố đã đưa vào hoạt động tuyến metro số 1, hoàn thiện mạng bus – đồng thời chuyển đổi bus xăng thành điện và phát triển các điểm xe đạp công cộng. Điều này giúp thành phố xây dựng được hệ sinh thái di chuyển xanh kết nối liền mạch – đáp ứng hầu hết nhu cầu đi lại của cư dân hiện nay.
• Triển khai vùng phát thải thấp (LEZ) từ năm 2026: Đây là bước tiến mới trong chính sách môi trường đô thị của TP.HCM. Vùng phát thải thấp (LEZ) ở trung tâm thành phố sẽ buộc xe máy không đạt chuẩn khí thải Euro 2, ô tô không đạt chuẩn Euro 4 sẽ bị hạn chế hoặc cấm lưu thông. Từ năm 2027, xe máy cũ bắt buộc kiểm định khí thải định kỳ và hệ thống camera nhận dạng biển số tự động (ANPR) sẽ giám sát việc tuân thủ [7].
• Khuyến khích chuyển đổi sang phương tiện điện: Song song với việc siết xe xăng, TP.HCM đang khuyến khích người dân sử dụng xe máy điện, ô tô điện thay thế cho phương tiện xăng dầu cũ. Xe điện hoạt động dựa trên nguồn năng lượng từ pin/ắc quy thay vì đốt cháy nhiên liệu như xe xăng dầu, do đó sẽ không phát thải khí độc & bụi bặm cho môi trường – giúp giao thông thành phố xanh hơn.

Với kế hoạch 2026 hạn chế phương tiện từ nhiên liệu hóa thạch của TP. HCM, việc lựa chọn xe điện ngay từ bây giờ là một quyết định thông minh để bạn có thể đón đầu xu thế, tránh tốn tiền đổi xe nhiều lần. Hiện tại, dưới đây là 3 mẫu xe điện đang được “săn đón” nhất tại OSAKAR:

• VC SUNOO: VC SUNOO nổi bật với thiết kế nhỏ gọn, kết hợp cùng với những đường cong mềm mại cùng bảng màu pastel nhẹ nhàng, giúp toát lên vẻ nữ tính, “cute” mỗi khi lên xe.  Xe được trang bị động cơ công suất tối đa 1000W với vận tốc cực đại 38km/h. Đặc biệt, động cơ còn trang bị chuẩn chống nước IP67, giúp xe vận hành ổn định ngay cả khi ngập sâu 0,5m trong 30 phút. Về nguồn điện, xe được trang bị ắc quy 48V/20Ah đáp ứng quãng đường 60 km mỗi lần sạc – phù hợp cho học sinh sinh viên đi học, đi chơi hằng ngày. Xe trang bị phanh đĩa trước, tang trống sau giúp dừng xe an toàn & nhanh chóng khi xảy ra tình huống gấp; chế độ Parking giúp dừng động cơ xe khi đỗ, chống vọt ga an toàn.  Ngoài ra, xe còn được trang bị bàn đạp tiện lợi giúp bạn di chuyển dễ dàng về nhà khi không may hết điện giữa đường.

VC SUNOO

14.500.000 VNĐ

Mua ngay

• NISPA VIVA X: Mẫu xe mang cảm hứng phong cách Vespa cổ điển kết hợp với họa tiết cà vạt & viền với màu tương phản nổi bật tạo cảm giác khỏe khoắn, hiện đại. NISPA VIVA X được trang bị động cơ 1500W, vận tốc tối đa 45 km/h; quãng đường đi được 70-90km mỗi lần sạc nhờ bộ ắc quy 60V/20Ah – tha hồ di chuyển suốt cả ngày. Ngoài ra, xe còn được trang bị Smartkey thông minh khởi động nhanh kiêm chống trộm hiệu quả; thẻ NFC mở xe 1 chạm tiện lợi; chế độ Parking giúp khóa động cơ khi dừng đỗ – chống vọt xe ngoài ý muốn; cốp rộng giúp tha hồ để mũ bảo hiểm và đồ cá nhân.

NISPA VIVA X

20.000.000 VNĐ

Mua ngay

• GOGO FIONA: Gogo Fiona ghi điểm với thiết kế bầu bĩnh độc đáo, đi cùng với cụm đèn led dạng thanh ngang đậm chất hiện đại – phù hợp cho những bạn yêu phong cách trẻ trung, năng động. Về hiệu năng, xe sử dụng động cơ cực đại 1500W vận hành mạnh mẽ, cho tốc độ tối đa 44 km/h; ắc quy 60V/20Ah cho quãng đường 70 – 90 km mỗi lần sạc. Gogo Fiona còn tích hợp Smartkey & thẻ NFC mở xe tiện lợi không cần chìa cơ; chế độ Parking chống vọt ga khi đỗ; cốp chứa đồ lớn giúp chứa mũ bảo hiểm/đồ cá nhân; cổng sạc USB giúp thiết bị điện tử của bạn không bao giờ hết pin;…

GOGO FIONA

18.000.000 VNĐ

Mua ngay

4.2. Giải pháp bảo vệ bản thân, hạn chế ô nhiễm không khí ở TP.HCM có thể tự làm ngay

Trong khi chờ đợi các chính sách lớn của Thành phố phát huy tác dụng, mỗi người dân hoàn toàn có thể tự chủ động bảo vệ sức khỏe, giảm thiểu tác động của ô nhiễm không khí trong khu vực mình sinh sống bằng những thói quen rất đơn giản sau:

• Bảo vệ bản thân khi ra ngoài: Tạo thói quen theo dõi chỉ số AQI hàng ngày với các ứng dụng báo cáo uy tín như IQ Air. Luôn đeo khẩu trang Y tế đạt chuẩn hoặc các loại khẩu trang chống khói bụi chất lượng cao mỗi khi ra đường, đặc biệt trong giờ cao điểm. Hạn chế ra ngoài hoặc tập thể dục ngoài trời khi AQI ở mức Đỏ (151 – 200) hoặc Tím (>200) để tránh phơi nhiễm bụi mịn, khí độc.
• Cân nhắc lắp đặt máy lọc không khí: Sử dụng máy lọc không khí có màng HEPA để loại bỏ triệt để hơn bụi mịn, formaldehyde và benzen trong không khí trong nhà. Đóng cửa sổ, bật lọc gió khi không khí thấy AQI ngoài trời ô nhiễm nặng. 
• Trồng cây xanh: Ngoài ban công/hiên nhà, bạn có thể cân nhắc trồng cây leo, hoa giấy như một “lớp lọc bụi thô” để giảm tác hại khi gió lùa vào trong nhà. Còn ở nội thất/không gian riêng tư, bạn có thể cân nhắc trồng những cây như: lan ý, lưỡi hổ, nha đam,… đây là những cây có thể quang hợp (hút CO2 và nhả O2) vào ban đêm – giúp quãng thời gian nghỉ ngơi của bạn chất lượng & trong lành hơn, từ đó tràn đầy năng lượng để bắt đầu ngày mới.
• Thay đổi thói quen sinh hoạt và tiêu dùng: Sử dụng xe điện hoặc phương tiện công cộng thay cho xe xăng dầu; không hút thuốc bừa bãi trong nhà/nơi đông người; không đốt than, rác, rơm rạ, vàng mã tự phát sai quy định; luôn tắt máy khi dừng xe trên 20 giây;…
• Tham gia các phong trào môi trường tại địa phương: Hãy bắt đầu từ chính nơi bạn sinh sống, học tập hoặc làm việc như: tổng vệ sinh khu phố, “Chủ Nhật Xanh”, tham gia công tác Đoàn – Hội về truyền thông môi trường,… Khi mỗi cá nhân cùng chung tay đóng góp một hành động nhỏ – hiệu ứng tích cực sẽ nhân rộng lên, lan tỏa từ người này đến người kia tạo nên sự thay đổi bền vững cho cả thành phố.

5. Lời kết

Ô nhiễm không khí ở TP.HCM không còn là câu chuyện của riêng ngành môi trường hay các cơ quan chức năng, đó là vấn đề sống còn của hơn 14 triệu người dân. Bởi, mỗi hơi thở bạn hít vào đều mang theo “dấu vết” của khói xe, bụi công trình, khí thải sinh hoạt đô thị,… tiềm ẩn nhiều rủi ro nguy hại cho sức khỏe. Và nếu không bắt đầu thay đổi ngay hôm nay, chúng ta sẽ phải đánh đổi bằng chính sức khỏe & kinh tế của bản thân mình.

Hy vọng qua bài viết trên của OSAKAR, bạn đã hiểu rõ hơn thực trạng ô nhiễm không khí tại TP. HCM, những nguyên nhân phát thải độc hại, hậu quả và biết được những giải pháp mà mình có thể thực hiện được ngay. Hãy thay đổi và hướng đến việc sống xanh từ những điều nhỏ nhất – để từ đó giúp môi trường sống của bản thân trong lành hơn, cơ thể bạn khỏe mạnh hơn!